Luchtfoto Amsterdam Sloterdijk - General aerial photography. bread and butter ©2000-2008
Dorp Sloterdijk
Sloterdijk is een dorp in de voormalige gemeente Sloten in de Nederlandse provincie Noord-Holland, tegenwoordig deel van de stad en gemeente Amsterdam. De gemeente Sloten omvatte de dorpen Sloten, Sloterdijk en Osdorp. Het gemeentehuis van de vroegere gemeente stond te Sloterdijk. Per 1 januari 1921 werd de gemeente Sloten door de gemeente Amsterdam geannexeerd.
Geschiedenis
Ter bescherming van het landelijke gebied van Sloten tegen het nog niet drooggemaakte IJ werd in de 13e eeuw de Spaarndammerdijk langs de zuidelijke oever van de zeearm aangelegd. Dit was tevens de noordelijke begrenzing van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Ter hoogte van het Spaarne kwam de Spaarndam, ter hoogte van de Amstel de (Amster)dam en ter hoogte van het riviertje de Slochter of Slooter, de Slooterdam. Hier ontwikkelde zich enige handel, er werd in 1465 een waag ingericht voor de boerenbevolking en het dorp kon gaan groeien.
Omstreeks 1479 werd er een kerk gebouwd. De opbrengsten van de rijke visvangst uit het Slotermeer kwamen ten goede aan de kerk van Sloterdijk. Na het beleg van Haarlem werd de kerk in 1573 verwoest door de Geuzen. In 1663 werd de Petruskerk op het initiatief van de kerkmeester Jan Claesz van Dijk, krachtig gesteund door de ambachtsheer van Sloterdijk, Cornelis de Graeff, herbouwd,[1] en is tegenwoordig nog steeds in die vorm te bewonderen. Na de droogmaking van de Sloterdijkermeerpolder in 1644 vielen de polderopbrengsten toe aan de kerk.
Verbinding met Haarlem
De aanleg van de Haarlemmertrekvaart in 1631 bracht het dorp nieuwe welvaart. Langs het jaagpad werd een tol geplaatst. Vele welgestelden bouwden hofsteden langs de nieuwe weg van Amsterdam naar Haarlem. In de 19e eeuw ontstond ook enige industrie nabij Sloterdijk. De eerste trein van Nederland vertrok op 20 september 1839 uit Sloterdijk (niet uit Amsterdam) naar Haarlem. Het tijdelijke station d'Eenhonderd Roe lag namelijk net buiten de stadsgrens en was dus eigenlijk het eerste station bij Sloterdijk. De nieuwe spoorlijn liep evenwijdig aan de trekvaart en leidde het einde van de trekschuit in. De spoorlijn zou echter anderhalve eeuw lang het dorp blijven doorsnijden. Van 1890 tot 1905 stopten er treinen in het dorp.
Tramverbindingen
Vanaf 1882 kon men per stoomtram, later paardentram langs de Haarlemmerweg naar Amsterdam reizen. Dit was de laatste paardentramlijn van Amsterdam, die in 1916 werd geëlektrificeerd. Tot 1922 reed eerst lijn 12 en daarna tot 1951 lijn 18 deze route. In 1904 verscheen de elektrische tram van Amsterdam naar Haarlem en Zandvoort, die in 1957 werd opgeheven.
Via de route van de vroegere Haarlemse tram over de Admiraal de Ruijterweg verscheen in 1982 de Amsterdamse stadstram in Sloterdijk. Sindsdien onderhoudt tramlijn 12 de verbinding met de stad. Deze tramlijn passeert het dorp via de Molenwerf.
Bedreigingen voor het dorp
De bouw van de nieuwe spoorweghalte Sloterdijk in 1956 zou het einde betekenen van een groot deel van het oude dorp. Eerder, in 1860, was Sloterdijk al getroffen door een grote brand, maar het dorp werd toen herbouwd. De aanleg van de Coentunnelweg en de bedrijventerreinen in het Westelijk Havengebied in de jaren zestig leidden bijna tot de ondergang van het gehele dorp. Uiteindelijk bleef de historische Petruskerk met het kerkhof en enkele huizen eromheen gespaard en deze houden de herinnering levendig aan het oude dorp. In 1968 wordt de kerk op de monumentenlijst geplaatst.
Het nieuwe station Sloterdijk
Het station Amsterdam Sloterdijk uit 1956 werd in 1985 naar het noordwesten verplaatst, langs de in 1983 geopende spoorlijn via de Hemtunnel naar Zaandam. Ook de tram ging in 1985 doorrijden naar het nieuwe station. In 1986 kreeg Sloterdijk een station in twee niveaus toen ook de nieuw-gebouwde Schipholspoorlijn werd geopend. In 1997 kwam ook metrolijn 50 (de Ringlijn) naar Sloterdijk en kreeg zijn (voorlopige) eindpunt bij de Isolatorweg. Sinds de jaren zestig zijn de bedrijventerreinen Sloterdijk I, II en III aangelegd in de omgeving van het oude dorp.
Stadsdeel Amsterdam-West
Bij de indeling van Amsterdam in Stadsdelen werd het dorp Sloterdijk in 1990 onderdeel van het nieuwe stadsdeel Bos en Lommer. Sindsdien is de gerestaureerde Petruskerk ook in gebruik als trouwlocatie voor het stadsdeel. Te midden van de snelwegen, spoorlijnen en bedrijventerrein is deze historische locatie nog een kleine dorpse plek. Na de herindeling van de Amsterdamse stadsdelen valt het sinds 1 mei 2010 onder het stadsdeel West. De bedrijventerreinen vallen onder Westpoort.
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie