Situation design

Een vruchtbare ontwerpstrategie bij creatieve innovatieprocessen?

Op 18 oktober 2007 werd in het kader van het onderzoeksproject 'Creative Resources Development' een workshop over 'situation design' georganiseerd. De workshop verkende de stelling dat ‘situation design’ een vruchtbare ontwerpstrategie is bij creatieve innovatieprocessen. Het probeert invulling te geven aan het idee van ‘situaties ontwerpen’ en stelt de vraag welke implicaties dit concept-in-ontwikkeling heeft voor hoe ontwerpkennis- en vaardigheden kunnen worden toegepast en voor de rol die design kan spelen bij innovatie in verschillende contexten.
De workshop vond plaats in Het Reservaat, de inspirerende locatie in Amsterdam Noord waar ACX en Young Designers & Industry zijn gehuisvest en werd gemodereerd door Bert Mulder.

Thema

Ontwerpen van ‘situaties’, hetgeen we aanduiden met ‘situation design’ bleek een vruchtbare ingang voor een aantal projecten binnen het CRD-onderzoek, waarbij niet alleen functionele en fysieke elementen in een toekomstig ontwerp aan de orde waren, maar juist sociale en culturele dimensies als betekenis, ervaringen, samenwerking met gebruikers. Situation design is niet alleen een manier van kijken om nieuwe mogelijkheden van ‘creatieve innovatie’ zichtbaar te maken, maar ook een benadering die het ontwerproces centraal stelt bij innovatie. Situation Design heeft veel verwant met het concept van ‘Transformation Design’ van de Engelse Design Council, dat wordt gezien als een nieuw type ontwerpproces. Kern daarbij twee verschuivingen in de context voor design: waar ontwerpbenaderingen kunnen worden ingezet en wie bij het designproces moet worden betrokken.

Kader

De workshop verkende aan de hand van de cases Frequentie 1550 en RWS2020 wat de waarde is van ‘situation design’ in de context van creatieve innovatieprocessen, hoe deze benadering verder ontwikkeld kan worden en wat de implicaties zijn voor het designvak en ontwerpers.

Vragen

• Wat is waarde van ‘situation design’ als breed concept c.q. ontwerpperspectief in het algemeen en m.b.t. creatieve innovatieprocessen in het bijzonder?
• Hoe kan worden gewerkt aan de verdere conceptuele ontwikkeling van ‘situation design’?
• Wat zijn daarbij de essentiele kenmerken en criteria van een succesvol proces van ‘situatie ontwerpen’?
• Welke positie nemen opdrachtgevers in dit type ontwerpprocessen (crossovers, mentale ruimte scheppen, participatie)

Waar we wilde uitkomen

- Wat zijn de 5 essenties van ‘situation design’?
- Hoe herkennen we die (wat zijn de criteria)?
- Wat zijn de implicaties (voor design, voor innovatiestrategiëen etc)?

Deelnemers

Maarten van der Vlist, adviseur visie en ontwikkeling bij het Directoraat Generaal Rijkswaterstaat
Ton van der Gaag, Regiodirecteur Noordwest, KPN
Jan Konings, ontwerper publieke ruimte
Dick Rijken, lector informatietechnologie en samenleving aan de Haagse Hogeschool
Kim de Groot, media ontwerper
Elias Tieleman, kunstenaar, projectleider Platform 21
Ursula Lavrencic, oprichter Megla, ontwerpbureau voor architectuur en communicatiedesign
Janine Huizinga, creatief directeur Waag Society
Roel Klaassen, programmamanager maatschappelijke ontwikkeling bij de Premsela stichting
Peik Suyling, directeur Young Designers & Industry en voorzitter Amsterdam Creativity Exchange
Michiel Schwarz, Jan van Tiel en Diana Krabbendam (The Beach)